Πόσο σημαντικές είναι στην διατροφική ενημέρωση του Έλληνα πολίτη;
Τα ποσοστά παχυσαρκίας και των χρόνιων νοσημάτων που επιφέρει αυξάνονται παγκοσμίως.
Ειδικότερα στην Ελλάδα πρόσφατες έρευνες του έχουν παρουσιάσει αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας σε ενήλικες γυναίκες και άνδρες καθότι το 30% των Ελλήνων ηλικίας 20-50 ετών παρουσιάζει γενική και κεντρική (ανδροειδή) παχυσαρκία. Ειδικότερα στις γυναίκες, μία στις έξι γυναίκες ηλικίας 50-59 ετών στην περιοχή της αττικής είναι παχύσαρκη Το ίδιο συμβαίνει και στην παιδική ηλικία καθότι η Κρήτη παρουσιάζει τα πρωτεία στην παιδική παχυσαρκία σε παιδιά ηλικίας 13-17 ετών.
Οι καθημερινές διατροφικές μας συνήθειες και η φυσική μας δραστηριότητα καθορίζουν κατά ένα μεγάλο ποσοστό την διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας. Η σημερινή αγορά μας παρέχει μεγάλη ποικιλία τροφίμων τα οποία μας παρέχουν με πληθώρα διατροφικών πληροφοριών μέσω των ετικετών. Τι πληροφορίες όμως μας παρέχουν οι ετικέτες τροφίμων, πόσο σημαντική είναι η αξιολόγηση αυτών των πληροφοριών από τον πολίτη και το κράτος και τελικά ποια είναι τα στοιχεία που πρέπει να ελέγχει σήμερα ο Έλληνας καταναλωτής;
Καθημερινά παρατηρούμε πληθώρα πληροφοριών στις συσκευασίες τροφίμων. Αυτές οι πληροφορίες σχετίζονται με το όνομα του τροφίμου, τα συστατικά του, το καθαρό βάρος του, την διάρκεια ζωής του προϊόντος, τις συνθήκες διατήρησης ή αποθήκευσης για την συντήρηση του τροφίμου μέχρι την ημερομηνία λήξης του και πληροφορίες επικοινωνίας σχετικές με την κατασκευαστική εταιρεία (διεύθυνση, τηλέφωνο κτλ). Επίσης πολλά τρόφιμα παρουσιάζουν διατροφικούς ισχυρισμούς με σκοπό την βελτίωση της υγείας, οι οποίοι πρέπει να μην παραπλανούν τον πολίτη. Έτσι καταλαβαίνουμε πως ο σκοπός των ετικετών τροφίμων είναι να βοηθούν την διατροφική εκπαίδευση του πολίτη προσφέροντας αληθινές διατροφικές πληροφορίες που εκπροσωπεύουν το κάθε προϊόν
Η αξιολόγηση όλων των παραπάνω διατροφικών πληροφοριών από τις βιομηχανίες τροφίμων και από τους κρατικούς φορείς της Υγείας είναι πολύ σημαντική για την διατήρηση και προώθηση της Δημόσιας υγείας των Ελλήνων πολιτών. Οι βιομηχανίες τροφίμων θα πρέπει να αξιολογούν εάν ο καταναλωτής:
1. καταλαβαίνει τις παραπάνω πληροφορίες που παρουσιάζουν οι ετικέτες τροφίμων,
2. χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που αναγράφονται με σκοπό να κάνει πιο
συνειδητοποιημένες επιλογές που θα τον βοηθήσουν να εντάξει την ισσοροπημένη
υγιεινή διατροφή στη ζωή του,
3. πραγματικά πιστεύει τις διατροφικές πληροφορίες που αναγράφονται στις ετικέτες και
4. τελικά εάν μέσω του παρόντος συστήματος των διατροφικών ετικετών αυξάνονται οι
διατροφικές γνώσεις του Έλληνα καταναλωτή.
Η βιομηχανία τροφίμων λοιπόν αλλά και τα σχολεία μπορούν να συνεισφέρουν στη διατροφική ενημέρωση του Έλληνα .Η διατροφική εκπαίδευση για τις ετικέτες τροφίμων θα πρέπει να εντάσσεται σαν ένα μέρος της εκπαίδευσης στα σχολεία καθότι έρευνες έχουν παρουσιάσει πώς η διατροφική εκπαίδευση στα σχολεία μπορεί να αυξήσει τις γνώσεις των μαθητών στις διατροφικές ετικέτες, βοηθώντας τους να κάνουν ποιο υγιεινές επιλογές.
Τέλος, λόγω της πληθώρας διατροφικών πληροφοριών που αντιμετωπίζει ο σημερινός Έλληνας, πολλές φορές οι ετικέτες τροφίμων δεν γίνονται κατανοητές. Τα ποιο βασικά στοιχεία που θα πρέπει να ελέγχονται στις ετικέτες είναι:
1. Τα σάκχαρα. Ένα τρόφιμο χαμηλό σε σάκχαρα περιέχει λιγότερο από 5 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια προϊόντος.
2. Το λίπος. Ένα τρόφιμο χαμηλό σε λίπος περιέχει λιγότερο από 3 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια προϊόντος.
3. Το κορεσμένο λίπος ( το οποίο σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα). Ένα τρόφιμο χαμηλό σε κορεσμένο λίπος περιέχει λιγότερο από 1 γραμμάριο ανά 100 γραμμάρια προϊόντος
4.Το νάτριο. Ένα τρόφιμο χαμηλό σε νάτριο περιέχει λιγότερο από 0.1 γραμμάριο ανά 100 γραμμάρια προϊόντος.
5.Τέλος αποφυγή τροφών που εμπεριέχουν υδρογονωμένα λιπαρά τα οποία έχουν σχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Επιστημονική Βιβλιογραφία:
Bryony. T (2002) Manual of Dietetic Practice. Blackwell Science.
Food Standards Agency (2006). http://www.food.gov.uk/foodlabelling/
Haftenberger, M. et al., (2002). Overweight, obesity and fat distribution in 50- to 64-year-old participants in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). Public Health Nutrition. 5(6), 1147-1162.
Panagiotakos, D.B., Pitsavos, C. et al. (2004). Epidemiology of Overweight and Obesity in a Greek Adult Population: the ATTICA Study. Obesity Research. 12(12), 1914-1920.
Przyrembel, H (2004). Food labelling legislation in the EU and consumers information
Trends in Food Science & Technology,15(7-8, p 360-365.
Widdowson, L & Holben, D (1997). Elementary School Students Benefit from Food Labeling Education . Journal of the American Dietetic Association, 97(9) S1, p A114
Κουφάκη Μαρία, MSc, BSc(Hons), SRD
Κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος