1. Τι είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ);
Ο ΔΜΣ είναι ένας αριθμός που υπολογίζεται από το βάρος και το ύψος ενός ατόμου. Ο ΔΜΣ είναι ένας ανέξοδος τρόπος εξέτασης του βάρους μας, που μας εντάσσει σε κάποιες κατηγορίες βάρους. Οι κατηγορίες αυτές ανάλογα με το αποτέλεσμα του ΔΜΣ μας , μας παρέχουν με πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του βάρους μας (πχ εάν έχουμε φυσιολογικό βάρος, αν είμαστε υπέρβαροι κτλ).
2. Πώς χρησιμοποιείται ο ΔΜΣ;
Ο ΔΜΣ χρησιμοποιείται σαν ένα διαγνωστικό εργαλείο για να αναγνωρίσει πιθανά προβλήματα υγείας σχετιζόμενα με το βάρος ενός ενήλικα. Παρόλα αυτά ο ΔΜΣ δεν είναι από μόνο του ένα διαγνωστικό εργαλείο. Για παράδειγμα ένας ενήλικας μπορεί να έχει αυξημένο ΔΜΣ αλλά για να καθοριστεί εάν το αυξημένο του βάρος θα προκαλέσει προβλήματα υγείας χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις όπως πλήρης αιματολογικός έλεγχος, λιπομέτρηση, αξιολόγηση της διατροφής και της άσκησης καθώς και αξιολόγηση του οικογενειακού ιατρικού ιστορικού.
3. Πως υπολογίζεται ο ΔΜΣ και πως ερμηνεύεται;
Ο ΔΜΣ υπολογίζεται με τον ίδιο τρόπο σε ενήλικες και παιδιά. Η φόρμουλα είναι η εξής:
Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) = Βάρος (κιλά) / Ύψος (μέτρα)2
Για ενήλικες από 20 ετών και άνω ο ΔΜΣ ερμηνεύεται χρησιμοποιώντας κάποιες κατηγορίες βάρους που είναι οι ίδιες για όλες της ηλικίες και για τα δύο φύλα
(βλ. Πίνακα 1.).
| Δ.Μ.Σ | ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΒΑΡΟΥΣ |
| Μικρότερος από 18,5 | Ελλειποβαρής |
| 18.5 – 24.9 | Φυσιολογικός |
| 25.0 – 29.9 | Υπέρβαρος |
| 30.0 – 34.9 | Παχυσαρκία τύπου Ι |
| 35.0 – 40 | Παχυσαρκία τύπου ΙΙ |
| Μεγαλύτερος από 40 | Παχυσαρκία τύπου ΙΙΙ |
4. Πόσο αξιόπιστος είναι ο ΔΜΣ σαν ένας δείκτης του σωματικού μας λίπους;
Ο ΔΜΣ μας παρουσιάζει μία ένδειξη για αν το παρόν βάρος μας είναι φυσιολογικό, καθώς και αν έχουμε πιθανότητες να αναπτύξουμε μελλοντικά ασθένειες όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη κ.α. Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις όπου για παράδειγμα:
1. Σε άτομα με τον ίδιο ΔΜΣ, οι γυναίκες τείνουν να έχουν περισσότερο σωματικό λίπος από τους άνδρες.
2. Σε άτομα με τον ίδιο ΔΜΣ, άνθρωποι σε γεροντική ηλικία τείνουν να έχουν περισσότερο λίπος από νεαρά άτομα.
3. Σε αθλητές με αυξημένο ΔΜΣ (που ενδέχεται να τους παρουσιάζει ως υπέρβαρους ο ΔΜΣ) ο αυξημένος ΔΜΣ σχετίζεται με αυξημένη μυϊκή μάζα και όχι με αυξημένο λίπος.
Λόγω των παραπάνω είναι σημαντικό πέρα από τον ΔΜΣ να λαμβάνουμε υπ’όψην στην συνολική αξιολόγηση της υγείας του ατόμου:
1. Την περιφέρεια της μέσης (καθότι η κεντρική παχυσαρκία σχετίζεται με την εμφάνιση πολλών νοσημάτων).
2.Άλλους παράγοντες που σχετίζονται με εμφάνιση ασθενειών στην παχυσαρκία (αυξημένη πίεση , έλλειψη άσκησης, κακή διατροφή κ.α).
5. Πως μπορώ να ξέρω αν το ΔΜΣ του παιδιού μου (δηλαδή το βάρος) είναι φυσιολογικός;
Για τα παιδιά και τους εφήβους, ο ΔΜΣ υπολογίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως και στους ενήλικες αλλά ερμηνεύεται λαμβάνοντας υπ’όψην την ηλικία και το φύλο χρησιμοποιώντας πίνακες με εκατοστημόρια. Τα εκατοστημόρια μας βοηθούν να δούμε την ανάπτυξη του παιδιού και δείχνουν πώς ένα παιδί συγκρίνεται με άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας και φύλου. Συγκεκριμένα μας δείχνουν το ποσοστό των παιδιών που ο ΔΜΣ είναι ίδιος ή υπερβαίνει τον ΔΜΣ του παιδιού σας. Πχ. Ένα αγοράκι 10 ετών με ΔΜΣ 18 βρίσκεται κοντά στο 75ο εκατοστημόριο. Αυτό σημαίνει ότι 75% των παιδιών ηλικίας 10 ετών έχουν τον ίδιο ή χαμηλότερο ΔΜΣ από αυτό καθώς και ότι 25% των παιδιών 10 ετών υπερβαίνει τον ΔΜΣ αυτού του παιδιού.
Οι φυσιολογικές τιμές για το ΔΜΣ είναι αυτές που βρίσκονται από το 5ο – 85ο εκατοστημόριο. Κάτω από το 5ο εκατοστημόριο το παιδί θεωρείται ελλιποβαρές. Από το 85ο εκατοστημόριο και άνω θα ήταν καλό να προσέξετε το βάρος και την διατροφή του παιδιού σας πάντα σε συνεργασία με ένα παιδίατρο και ένα κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο.
Πίνακας 1. Εκατοστημόρια για την ηλικία/ΔΜΣ για κορίτσια 2-20 χρονών
(Πηγή: Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, CDC, 2000)
Πίνακας 2. Εκατοστημόρια για την ηλικία/ΔΜΣ για αγόρια 2-20 χρονών
(Πηγή: Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, CDC, 2000)