Ο ρόλος της Μεσογειακής διατροφής στην πρόληψη της παχυσαρκίας και των καρδιαγγειακών νοσημάτων στην Ελλάδα

Ο ρόλος της Μεσογειακής διατροφής στην πρόληψη της παχυσαρκίας και των καρδιαγγειακών νοσημάτων στην Ελλάδα

Από την κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο Μαρία Κουφάκη, MSc

Η παχυσαρκία στην Ευρώπη και στην Ελλάδα

Από τις αρχές του 21ού αιώνα η παχυσαρκία τείνει να γίνει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας σχετιζόμενο με καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη και άλλες κλινικές παθήσεις που αυξάνουν τα ποσοστά θνησιμότητας παγκοσμίως και στην Ελλάδα. Ειδικότερα πρόσφατες έρευνες από τους Formiguera και Canton (2004) από  έχουν παρουσιάσει πως 300 εκατομμύρια άνθρωποι είναι παχύσαρκοι παγκοσμίως και πως αυτός ο αριθμός αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2025. Όσον αφορά τον Ελληνικό πληθυσμό, σε έρευνα που διεξήχθει από τους  επιστήμονες Varo και τους συνάδελφους του το 2002, παρουσιάστηκαν αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη και ειδικότερα στης Μεσογειακές χώρες όπως στην Ισπανία και στην Ελλάδα. Τέλος το  Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα συνεργασίας Ιατρικής και Κοινωνίας (ΕΠΙΚ) παρουσίασε αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας της τάξεως του 30% σε Ελληνικούς πληθυσμούς ηλικίας 20-50 ετών (Haftenberger et al., 2002).

Ορισμός και επιπτώσεις της παχυσαρκίας

Τι ορίζεται όμως ως παχυσαρκία και ποια είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας; Ο ορισμός της παχυσαρκίας σχετίζεται την αύξηση του λίπους στο σώμα μας και  πιο συγκεκριμένα έχει παρουσιαστεί  σαν μία παθολογική κατάσταση η οποία συνοδεύεται από αυξημένη αποθήκευση λίπους αναλογικά με τις προτεινόμενες τιμές για το ύψος, φύλο και την ηλικία μας. Όσον αφορά τις αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία μας, πληθώρα ερευνών έχουν παρουσιάσει ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με σοβαρά προβλήματα υγείας όπως με σακχαρώδης διαβήτη (αυξημένο σάκχαρο), υπέρταση, εγκεφαλικό επεισόδιο, αυξημένη χοληστερίνη και τριγλυκερίδια καθώς επίσης και με ορισμένα είδη καρκίνου όπως ο καρκίνος του παχέως εντέρου, του μαστού, του ενδομήτριου, του οισοφάγου και των νεφρών (Patterson, et al., 2004, Must et al., 1999).

Μεσογειακή διατροφή

Η Μεσογειακή διατροφή θεωρείται ο ‘χρυσός’ κανόνας πάνω στον οποίο βασίζεται η υγιεινή διατροφή και έχει σχετιστεί με μειωμένα ποσοστά θνησιμότητας. Πώς ξεκίνησε όμως και πού βασίζεται η Μεσογειακή διατροφή; Η πρώτη παρουσίαση του Μεσογειακού τρόπου διατροφής παρουσιάστηκε την δεκαετία του 50΄από τους επιστήμονες Keys και Grande οι οποίοι παρουσίασαν τις διατροφικές συνήθειες διαφόρων μεσογειακών χωρών όπως της Ελλάδας (και ειδικότερα της Κρήτης) και της νότιας Ιταλίας. Τι περιλαμβάνει η Μεσογειακή διατροφή; Η μεσογειακή διατροφή παρουσιάζεται γραφιστικά σε μορφή ‘πυραμίδας’ όπου η βάση αναφέρεται σε τροφές που καταναλώνονται πιο συχνά και η κορυφή παρουσιάζει τροφές που  καταναλώνονται σε μικρότερη συχνότητα (Σχήμα 1.) Ποιο συγκεκριμένα η αρχές της Μεσογειακής διατροφής  προτείνουν:

1. Καθημερινή πρόσληψη: ακατέργαστων δημητριακών και πολύσπορων προϊόντων (πολύσπορο ψωμί, προϊόντα ολικής αλέσεως), λαχανικών και φρούτων, χαμηλών σε λιπαρά γαλακτοκομικών προϊόντων, ελαιολάδου και μέτρια κατανάλωση κρασιού. Καθημερινή φυσική δραστηριότητα.

2. Εβδομαδιαία κατανάλωση: πατατών, ψαριού, ξηρών καρπών, πουλερικών, αυγών και γλυκών

3. Μηνιαία κατανάλωση κόκκινου κρέατος

 

Σχήμα 1. Η πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής.

 η πυραμίδα της διατροφής

Ποιος ο ρόλος της Μεσογειακής διατροφής στην υγεία μας και στην πρόληψη της παχυσαρκίας;

Όλα τα παραπάνω συστατικά της Μεσογειακής διατροφής συντελούν στο να βελτιώσουν την υγεία μας και να μειώσουν τις πιθανότητες για εμφάνιση παχυσαρκίας. Ειδικότερα η ύπαρξη των φρούτων και λαχανικών στην μεσογειακή διατροφή, λόγω της προσφοράς βιταμινών C, Ε καθώς και των καροτενοειδών βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου και των καρδιαγγειακών επεισοδίων (λόγω των αντιοξειδωτικών χαρακτηριστικών τους ) καθώς και συντελεί στην καλή λειτουργία του εντέρου λόγω της αυξημένης ποσότητας  των φυτικών ινών των φρούτων και λαχανικών.
Επίσης η μέτρια χρήση ελαιολάδου στην διατροφή μας, βοηθά στην πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων, στην μείωση της LDL ‘κακής’ χοληστερίνης καθώς και στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών από τις τροφές. Τέλος  η μέτρια χρήση κρασιού (1-2 ποτηράκια κρασιού την μέρα) μέσω των αντιοξειδωτικών συστατικών (ταννίνες, κατεχίνες κ.α) βοηθά στην καταπολέμηση των καρδιαγγειακών νοσημάτων και στην αύξηση της ‘καλής’  HDL χοληστερίνης.

Ολοκληρώνοντας, η καθημερινή μας διατροφή, διαμορφωμένη στα πλαίσια της Μεσογειακού τρόπου διατροφής και προσαρμοσμένη στις διατροφικές μας προτιμήσεις και στο μεταβολισμού μας μπορεί ουσιαστικά να μας βοηθήσει να ελέγξουμε το βάρος μας και να καταπολεμήσουμε την μάστιγα της  παχυσαρκίας.

 

 

Επιστημονική βιβλιογραφία:

Formiguera, X. and Canton, A. (2004). Obesity: epidemiology and clinical aspects. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology. 18(6), 1125-1146.

Varo, J.J., Martinez-Gonzalez, M.A. and Martinez, J.A. (2002). Obesity prevalence in Europe. Anales del
Sistema Sanitario de Navarra. 25(1), 103-108.

Haftenberger, M.  (2002). Overweight, obesity and fat distribution in 50- to 64-year-old participants in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). Public Health Nutrition. 5(6), 1147-1162.

Patterson, R.E., Frank, L.L., Kristal, A.R. and White, E. (2004). A comprehensive examination of health conditions associated with obesity in older adults. American Journal of Preventive Medicine. 27(5), 385-390.

Must, A., Spanado, J., Coakley, E.H., Field, A.E., Colditz, G., Dietz, W.H. (1999). The disease burden associated with overweight and obesity. Journal of the American Medical Association. 282, 1523-1529

Martinez-Gonzalez, M. A., Alonso, A., Fernandez-Jarne, E. and de Irala, J. (2003). What is protective in the Mediterranean diet? Atherosclerosis. 166, 405-7.

Αφήστε μια απάντηση

Your email address will not be published.

You may use these <abbr title="HyperText Markup Language">HTML</abbr> tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

*